Wiek, a odchudzanie
Częstym argumentem wielu osób, którym trudno zredukować nadmierną masę ciała, jest to, że „mają oni już swoje lata”. Teoretycznie jest to prawda, ale w praktyce, jeśli masz 40-60 lat – nie ma to bardzo dużego znaczenia.
Faktem jest, że po ukończeniu 40. roku życia, przemiana materii ulega powolnemu obniżeniu, ale dopiero 60-tce zmniejszenie udziału beztłuszczowej masy ciała może przełożyć się na bardziej istotne/odczuwalne ograniczenie podstawowych wydatków energetycznych. Popatrzmy co mówią badania.
W badaniu Woźniewskiej i in. [2020], 238 mężczyzn i 317 kobiet poddanych chirurgicznemu leczeniu otyłości (bariatria; w tym wypadku rękawowej resekcji żołądka, czyli sleeve gastrectomy) podzielono na dwie grupy wiekowe: poniżej 45 lat i powyżej. Proces redukcji masy ciała obserwowano przez kolejne 2 lata – analizowano m.in. % utraty nadmiernej masy ciała. Choć różnice pomiędzy grupami nie były istotne statycznie, to jednak w grupie osób młodszych, spadek ten był NIECO wyższy: 78,52% vs 74,54%. Jak więc wynika z tej pracy, wiek może mieć znaczenie, choć nie tak duże jak może się nam wydawać.
Proces starzenia się organizmu wiążę się z mniejszą zdolnością lipolityczną (proces rozkładu trójglicerydów w tkance tłuszczowej), co może tłumaczyć zwiększone gromadzenie się tkanki tłuszczowej u starszych pacjentów. Warto jednak szczerze wziąć też pod uwagę fakt, że często całkowity wydatek energetyczny wielu osób zmniejsza się wraz z wiekiem, co wynika głównie z… ograniczenia aktywności fizycznej.
Młodsze osoby prowadzą zwykle bardziej aktywny tryb życia, lepiej tolerują wysiłek fizyczny, i – jak argumentują też badacze we wspomnianej pracy – w związku z wpływem społecznym – bywają lepiej zmotywowani do dbania o te aspekty. Oczywiście nie generalizuję, bo niejednokrotnie 50- czy 60-latek ma więcej energii niż ten 20-latek, ale jeśli zastanawiasz się dlaczego wraz ze zdmuchniętymi świeczkami na torcie coraz trudniej jest Ci schudnąć, warto szczerze przyjrzeć się swojej aktywności.
Menopauza, a odchudzanie
Podobna sytuacja wydaje się mieć miejsce w przypadku okresu menopauzalnego u kobiet. Posłużę się tutaj z kolei pracą Walędziak i Różańskiej-Walędziak [2022], którzy przebadali 614 pacjentek – po rękawowej resekcji żołądka oraz po gastric bypass. Celem ich badania było określenie możliwego wpływu menopauzy na skuteczność operacji bariatrycznych w aspekcie utraty masy ciała. Samą menopauzę zdefiniowali jako mniej niż 3 krwawienia w roku poprzedzającym badanie u pacjentek w wieku 45 lat i starszych. I znów, w przypadku kobiet po menopauzie, stwierdzono, że utrata masy ciała w ich wypadku była mniejsza – i to tym razem, istotnie statystycznie. Ale ponownie, trudno stwierdzić, czy za wynik ten odpowiadały konkretne zmiany metaboliczne i hormonalne, czy też czynniki związane z prowadzonym stylem życia, w tym mniejsza aktywność zawodowa oraz fizyczna. A może jedno i drugie?
Jak więc widzisz, zarówno wiek, jak i menopauza MOGĄ mieć PEWNE znaczenie w kontekście tego, jak udaje Ci się realizować np. zalecenia dotyczące odżywiania czy aktywności fizycznej – możesz być bardziej zmęczony/a, zestresowany/a czy zniechęcony/a do podejmowania większych wysiłków i spotkań np. towarzyskich, co w praktyce MOŻE (ale oczywiście nie musi) przełożyć się na to co jesz i ile wydatkujesz. Nie można jednak powiedzieć, że wymienione czynniki mają bezpośredni wpływ na przebieg redukcji nadmiernej masy ciała. Zawsze warto popatrzeć na problem z kilku stron – być może rozwiązanie jest łatwiejsze, niż myślisz? 🙂
[Tekst stanowi fragment najnowszego ebooka o odchudzaniu/leczeniu otyłości, napisanego we współpracy na linii dietetyk-psycholog-psychodietetyk, którego premiera odbędzie się w lutym bieżącego roku – oczywiście w planie. Obserwuj moje media społecznościowe, aby nie przegapić tego wydarzenia]
